17 Kasım 2019 admin

Yapılarda Süneklik

Yapı mühendisliğinde süneklik, bir malzemenin (veya yapının) göçmeden büyük deformasyonlara maruz kalma derecesini tanımlar. Elastik olmayan enerji dağılımı, depreme dayanıklılıkta önemli bir rol oynar.

Malzemedeki elastik deformasyonlar çok düşük enerji yutma kapasitesine sahipken, gerilme-şekil değiştirme eğrisinin inelastik bölgesi çok daha fazla enerji yutma kapasitesine sahiptir. İnelastisite çok büyük şekildeğiştirmelere neden olur ve bu yapısal elemanın sünekliği için çok önemlidir, peki neden? Çünkü, süneklik malzemenin çok büyük şekil değiştirmeler yapabilme yeteneğidir. Çok fazla süneklik, çok daha yüksek enerji yutma kapasitesidir.

Peki , yapının yeterli süneklikte olduğunu nasıl bilebiliriz? Cevap, yapının sünekliği onun detaylandırılmasında saklıdır. İyi detaylandırılmış bir yapı, zayıf detaylandırılmışa kıyasla, daha iyi deprem performansı gösterir. Yapılar genellikle iki ana malzemeden oluşur; beton ve çelik. Çeliğin sünek bir malzeme olduğunu biliyoruz, fakat beton pek sünek değildir.

Peki, beton ve çelik yapıları nasıl sünek yapabiliriz? Beton elemanın içerisine yeterli miktarda çelik eleman ekleyerek betonu daha sünek bir hale getirebiliriz. Çelik yapılarda ise, bağlantıları elemanlardan daha güçlü yaparak, yapıyı daha sünek hale getirebiliriz. Ayrıca kolonları kirişlerden daha güçlü yaparak yapıyı daha sünek hae getirebiliriz, böylece kolonların deprem durumunda elastik kalmasını sağlayabiliriz.